Mrówka rudnica - praca sensem życia
Myrmekologia to gałąź entomologii zajmująca się badaniem mrówek w środowisku naturalnym oraz sztucznym. Formikarium to sztuczne mrowisko przeznaczone do hodowli i obserwacji żyjących w nim mrówek.
Rudnica swoje mrowiska najczęściej buduje przy pniu drzewa. Ich nadziemna część może dochodzić nawet do 1 metra. Imponująca jest część podziemna dochodząca czasem do 2 metrów głębokości. W jednym mrowisku może żyć około stu tysięcy mrówek.
Kopce mrówek są inkubatorem do wychowu potomstwa. W okresie wegetacyjnym wewnątrz kopca utrzymuje się stała temperatura jednak może ona się różnić od temperatury otoczenia nawet o 20 stopni C.
Całą dobę mrówki regulują temperaturę w mrowisku. W dzień przez otwory wentylacyjne kopca paruje nadmiar ciepła zaś w nocy mrówki bronią się przed utratą ciepła zamykając je.
Gniazdo mrówek rudnic podlega ciągłym przebudowom.
Latem, od czerwca aż do września, z zapłodnionych jaj wylęgają się licznie uskrzydlone samice i samce. Samce po locie godowym giną. Zapłodnione samice odrzucają skrzydła i zakładają mrowisko. W Polsce gniazda rudnic objęte są ochroną.
Rudnice są kolonizatorami w świecie owadów. Ich ofiarami padają pierwomrówki łagodne. Królowa mrówki rudnicy szuka mrowiska pierwomrówek, wdziera się do jego wnętrza, zabija tamtejszą królową i przejmuje rządy. Złożonymi przez nią jajami opiekują się robotnice pierwomrówek. Wkrótce skolonizowane mrówki wymierają.
W mrowisku może być tylko jedna królowa, która zajmuje się wyłącznie składaniem jaj- nawet do 300 dziennie. Królowa kopuluje tylko jeden raz w roku za to jaja składa całe życie.
Wyczuwając zagrożenie robotnice atakują intruza kwasem mrówkowym. Czynią to wyginając odwłok pomiędzy odnóża.
Rudnice odżywiają się owadami i ich larwami oraz spadzią wydzielaną przez mszyce. Mrówki jednego mrowiska są w stanie zabić około 50 tys. larw owadów i z tego powodu nazywane są czyścicielami lasu. Preferują pokarm bogaty w białko i cukry.
Wśród mrówek panuje specjalizacja. Młode zajmują się pracami wewnątrz mrowiska, starsze, po czterdziestce ( po 40 dniach) penetrują okolicę mrowiska w promieniu 10-15 metrów w poszukiwaniu zdobyczy.Robotnice żyją od 4 do 7 lat i zawsze są samiczkami.
Rudnica potrafi przestraszyć swego wroga otwartymi szczękami.
Wszystkie mrówki porozumiewają się ze sobą za pomocą zmysłu dotyku ale także feromonów
( 2,5- dimetylopirazyna), którymi znaczą drogę do pokarmu.
Mrówki żyją na Ziemi od ponad 100 milionów lat.
"Gatunek ten jest silnie terytorialny, jednakże pomiędzy obcymi koloniami nie dochodzi do wyniszczających wojen, lecz wszelkie niesnaski rozwiązywane są przy pomocy turniejów, podobnie jak u amerykańskiego Myrmecocystus mimicus. Przeciwnicy stają naprzeciw siebie na wyprostowanych nogach i wygrażają sobie odwłokami, przyjmując pozycję taką jak do pryskania jadem - niemniej jednak żaden jad nie zostaje wystrzelony. Cała zabawa polega na tym, by przestraszyć przeciwnika i zmusić go do ustąpienia."
Jerzy "Locutus" Witwinowski
Na świecie istnieje 35 000 odmian mrówek.
Mózg mrówki zawiera około 250 tys. komórek zatem jest największym spośród mózgów wszystkich owadów.
W brzuchu mrówki znajdują się dwa żołądki-w jednym przechowuje pożywienie dla siebie, a w drugim – pożywienie, którym dzieli się z innymi mrówkami.Mrówki nie mają płuc oddychają otworami rozmieszczonymi w całym ciele, przez które także wydalają dwutlenek węgla.
Robotnice wykradają z siedlisk innych mrówek ich jajeczka, z których wyklują się mrówki i pracują w kolonii jako niewolnice.
Mrówki żyją pod każdą szerokością geograficzną. Największą kolonię mrówek odnaleziono w Japonii.
Bert Holldobler prowadzi laboratoryjne badania mrówek.
Mrówki mogą podnieść ciężar dwudziestokrotnie przekraczający wagę ich ciała.
Inne ciekawostki o mrówkach:
Schematyczny przekrój gniazda mrówki rudnicy
